WISC-IV Testi Nedir? Zeka Testlerinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Bireylerin problem çözme becerileri, bilişsel becerileri ve öğrenme kapasiteleri zeka testleri ile ölçülür. Yetişkinlerin yanı sıra çocuklar için de zeka testleri uygulanabilir. Çocuklar için uygulanan bu testlerin sosyal gelişim süreçleri ve akademik kariyer planlamaları bakımından büyük önem taşıdığının altını çizmeliyiz. Mevcut testler arasında en güvenilir olanlardan biri WISC-IV Zeka Testi adını taşır ve bu test aynı zamanda en yaygın şekilde uygulanandır.
WISC-IV (Wechsler Intelligence Scale for Children – Fourth Edition) çocukların zihinsel potansiyelini ölçmek ve desteklenmesi gereken yönlerinin belirlenmesini sağlamak gibi çeşitli amaçlarla uygulanan bir zeka testidir. Psikologlar ve eğitim uzmanları tarafından uygulanan test, 6 – 16 yaş arası çocuklar için uygundur. WISC-IV, David Wechsler tarafından geliştirilen bir ölçüm yöntemidir. Daha önce geliştirilen ölçeklere nazaran çok daha modern bir ölçüm yöntemi içerdiğini ekleyelim.
Testin çocuğun yalnızca zeka seviyesini değil farklı bilişsel alanlardaki performansını da ayrı olarak değerlendirmesi önem taşır. Çocukların özel yeteneklerinin belirlenmesiyle birlikte öğrenme güçlüğünün varlığı ya da dikkat eksikliği gibi çeşitli yönlerinin de tespit edilmesinde gayet başarılı bir test türüdür.
WISC-IV Testinin Alt Ölçekleri ve Yapısı
WISC-IV testi, dört ana bilişsel alanı ölçer. Bu alanlar şöyledir:
-
Sözel Anlama (Verbal Comprehension Index – VCI)
Sözel anlama alanında çocukların dil becerileri, kavram oluşturma yönleri ve özellikle sözel akıl yürütme yetenekleri değerlendirilir. Kelime bilgisi, genel kültür düzeyi ve soyut düşünme becerilerine dair de veriler elde edilir.
-
Algısal Akıl Yürütme (Perceptual Reasoning Index – PRI)
Bu alanda ise problem çözme, mantıklı düşünme, görsel-mekan ilişkilerini kavrayabilme yetenekleri ölçülür. Test ise bu kısımda görsel materyaller kullanılarak gerçekleştirilir.
-
Çalışma Belleği (Working Memory Index – WMI)
Çalışma belleği alanında bilgilerin kısa süreli olarak akılda tutulması ve işlenmesi kapasitesi değerlendirilir. Sayı dizileriyle ilgili görevler ve matematiksel işlemler bu alanda ölçülür.
-
İşlemleme Hızı (Processing Speed Index – PSI)
İşlemleme hızı alanında ise görsel algı, motor becerileri koordinasyonu gibi ölçümler gerçekleştirilir. Sembol ve şekil eşleştirme gibi görevlerin belirli bir süre içerisinde yapılması istenir.
WISC-IV Zeka Testi kapsamında bu alanlarda elde edilen puanlar Tam Ölçek Zeka Puanını (Full Scale IQ) oluşturur. Ancak bu testte tek önemli veri puan değildir. Bilişsel süreçlerin detaylı şekilde analiz edilebilmesidir.
WISC-IV Testi Ne Zaman Uygulanır?
WISC-IV testi genellikle şu durumlarda önerilir:
-
Akademik başarı düşüklüğü veya öğrenme güçlüğü şüphesi olduğunda
-
Dikkat eksikliği, hiperaktivite veya odaklanma problemleri gözlemlendiğinde
-
Üstün yetenekli öğrencilerin tespit edilmesi için
-
Zihinsel gelişim geriliği veya nöropsikolojik değerlendirme gerektiğinde
-
Okul öncesi veya ilkokul çağındaki çocuklarda gelişim takibi amacıyla
Yukarıda sıraladığımız nedenler dışında daha farklı sebeplerle de WISC-IV Zeka Testi uygulanabilir.
WISC-IV Testinin Uygulanma Süreci
Öncelikle WISC-IV Zeka Testinin sadece bu alanda bilgi ve deneyim sahibi olan psikologlar tarafından uygulanması gerektiğini belirtelim. Test süresi 60 dakika ila 90 dakika arasında değişir. Çocukların yaşı, odaklanma seviyesi gibi unsurlara göre test süresinde farklılıklar olabilir. Uygulama sürecinde çocukların baskı altında hissetmemesi, rahat olmaları ve bu testi bir sınav olarak değerlendirmemeleri önemlidir.
Zeka Testlerinde Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
Zeka testlerinin doğru sonuçları vermesi için doğru koşullarda uygulanması gerekir. Bu nedenle bazı unsurlara dikkat edilmelidir.
-
Test uzman kişi tarafından uygulanmalıdır
Zeka testleri yalnızca bu alanda eğitim almış lisans sahibi kişiler ya da psikologlar tarafından uygulanmalıdır. Uygulayan kişinin durumunun çocukların performanslarını etkileyebileceği unutulmamalıdır.
-
Test öncesi çocuğun psikolojik durumu önemlidir
Çocukların stressiz ve rahat olmaları, temel ihtiyaçlarının giderilmiş olması önemlidir. Yorgun, uykusuz, aç ya da baskı altında olmamaları gerekir.
-
Test sonuçları tek başına değerlendirilmemelidir
WISC-IV testi, sadece sonuç olarak elde edilen puana göre değerlendirilmez. Çocukların duygu durumları, kişilik özellikleri ve çevresel faktörler gibi gözlemlenebilir durumlar da dikkate alınarak değerlendirilmelidir.
-
Zeka puanı sabit değildir
Zeka testlerinden elde edilen puanlar zamanla değişebilir. Çevresel unsurlar, eğitim yöntemleri, çocukların gelişimsel süreçleri doğrultusunda zeka puanlarının değişkenlik gösterebileceği unutulmamalıdır.
-
Ebeveynlerin sonuçları doğru yorumlaması gerekir
Ebeveynlerin zeka puanlarını doğru şekilde yorumlamaları önemlidir. Nasıl ki yüksek puanlar çocukların her alanda üstün olduklarını göstermiyorsa düşük puanlar da bir başarısızlık olarak düşünülmemelidir.
